پس از دو سده استمرار در استفاده عود، مقامات امارات متحده عربی اعلام کردند که روغن‌های متراکم سنتی دیگر از طریق سازوکار قدیمی محاسبه وزن «تولا» (Tula)، فروخته نمی‌شود و برای خرید و فروش باید از سازوکار واحدهای محاسباتی گِرم و میلی‌لیتر برای خرید و فروش عطر استفاده شود. این حرکت که تا چند هفته دیگر در امارات متحده عربی اعمال خواهد شد، تغییر مهمی برای عود در این کشور به حساب می‌آید و بیانگر افزایش تقاضا برای عود در خاورمیانه و سرتاسر دنیا است.
عود در خاورمیانه
عود با نام طلای مایع شناخته می‌شود و گران‌ترین روغن معطر در صنعت عطرسازی است. این وضعیت باعث شده تا در خاورمیانه، اهمیت عود از جنبه‌های مالی آن فراتر برود. از گذشته تاکنون روغن معطر عود در ساخت عطر برای بدن و لوازم معطر کاربرد دارد و دود عود را بری پاکسازی و معطرکردن هوا استفاده می‌کنند. این ماده خوشبو اولین بار توسط هندی‌های ساکن ایالت آسام (Assam)، به تاجرین خیلج‌فارس معرفی شد.از آن زمان تاکنون، روز به روز ارزش عود که از پوست درخت «آگار» (Agar)، یا «آکیولاریا» (Aquilaria)، گرفته می شود، افزایش یافته است. این درختان در جنوب شرقی آسیا یافت می‌شوند و برای محافظت دربرابر انگل‌ها رزینی چسبناک و تیره را ترشح می‌کنند. جالب است بدانید کمتر از ۲ درصد از درختان جنگلی این رزین را تولید می‌کنند و چیزی نزدیک به ۴ سال زمان لازم است تا یک درخت، عود کافی را ترشح کند.
ارزش عطر عود
این شرایط زمینه را برای نایاب بودن عود مهیا کرده است. از طرف دیگر عود جایگاه خاصی در فرهنگ و سنن ملت‌ها نیز دارد و بوی شیرین و نافذ آن به رایحه‌ای شناخته شده در کشورهای اطراف خلیج فارس تبدیل شده و مردم با سوزاندن عود، منازل خود را خوشبو می‌کنند و از عطر عود برای رایحه‌ای دلنشین در دیده‌بوسی و برخوردهای نزدیک کمک میگیرند. عود بیانگر شخصیت و ثروت فرد به حساب می‌آید و نایاب شدن آن، افزایش قیمت آن را به دنبال داشته است.عود در مراسم مذهبی مسلمانان نیز جایگاه ویژه‌ای دارد و گفته می‌شود که بزرگان دین اسلام، در مراسم مذهبی از عود استفاده می‌کردند.
تغییرات در بازار خرید و فروش عود
شواهد مهمی وجود دارد که بر اساس این شواهد، سلیقه مردم جهان به رایحه‌های خوشبویی مانند عود، عنبر و چوب‌صندل گرایش پیدا کرده است. ماهیت رازگونه بوی خوش عود که در کنار رایحه‌ای ادویه‌ای، بویی چوبی و ریزینی دارد و به همراه این رایحه‌ها، همزمان بوی خوش عنبر از آن به مشام می‌رسد باعث شده تا به رایحه‌ای جذاب نسبت به بوهای کلاسیکی مانند گل‌ها و مرکبات آسیا و اروپا تبدیل شود.
ناگفته نماند برند معروف «تام فورد» (Tom Ford)، نیز نقش مهمی در افزایش محبوبیت عود دارد و این برند اولین بار عود را در محصولات درجه یک خود استفاده کرد و عود را به بازارهای غربی معرفی نمود. به دنبال محبوبیت عطرهای دارای عود از برند تام فورد، سلاطین عطرسازی فرانسوی و ایتالیایی نیز قدم در جای پای تام فورد گذاشتند و عطرهای بسیار خوشبو و محبوبی را روانه بازار کردند تا عود به رایحه‌ای پرطرفدار در میان علاقه‌مندان دوآتشه عطرهای ترازاول تبدیل شود. این روزهای در عطرهای رایج شاهد ترکیباتی مانند ترنج، بهارنارنج سبز، زنجبیل و مرکبات هستیم. این رایحه‌ها بویی از تازگی و طراوت دارند و ترکیب این رایحه‌ها با بوی خوش عود باعث شد تا عود در دنیای عطرسازی جایگاه ثابتی پیدا کند و به گزینه‌ای پرطرفدار برای علاقه‌مندانی تبدیل شود که تمایلی به عطرهای سنگین و تیره ندارند.
مهاجرت ، دلیل محبوبیت
مهاجرت و نقل‌مکان انسان‌ها در ابعاد جهانی نیز یکی دیگر از دلایل افزایش محبوبیت عود شناخته می‌شود. برای نمونه نظامیان غربی که در کشورهای خاورمیانه خدمت کرده‌اند، با بوی خوش عود آشنا می‌شوند و پس از پایان دوران خدمت، اطرافیان خود را در کشورهای غربی به خرید و استفاده عود تشویق می‌کنند. به همین دلیل برند‌های بیشتری را شاهد هستیم که برای ساخت عطرهای ترازاول خود از رایحه خوش عود کمک میگیرند. برای نمونه در سال ۲۰۲۰ می‌توان به عطر خوشبوی (Atkinsons’ The Other Side Of Oud) از برند «اتکینسونز»، «رویال عود» (Royal Oud) از برند «کرید» (Creed)، و «آکوا دی پارما کلونیا عود»، (Acqua Di Parma’s Colonia Oud)، اشاره کرد. افزایش تقاضای جهانی برای استفاده از عود در عطر، باعث نایاب‌تر شدن عود و افزایش سریع قیمت آن شده و عود جای خود را به عنوان محصولی لاکچری و اشرافی در بازارهای جهانی تثبیت کرده است.
چرا امارات به تغییر واحد محاسبه وزن عود تاکید دارد
مواد خام عود در حجم بسیار زیادی به دوبی وارد و فروخته می‌شود. به همین دلیل امارات متحده عربی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز واردکننده عود در دنیا اهمیت بیشتری به واحد سنجش وزن عود می‌دهد. سازوکار «تولا» از سال ۱۸۳۳ میلادی تاکنون برای سنجش وزن عود در امارات استفاده می‌شد و در آن زمان، تاجرین هندی عود را در حجم زیادی معامله می‌کردند. تاریخچه محاسبه وزن عود در امارات از آن زمان تاکنون تغییری نکرده است، اما تجارت عود در ابعاد جهانی مشکلاتی را با سازوکار محاسبه وزن «تولا» در امارات متحده عربی به دنبال داشته است. به‌خصوص که سازوکار «تولا» با واحد میلی‌متر مطابقت ندارد و تبدیل این دو واحد به یکدیگر کار بسیار دشواری است.
تغیر واحد محاسباتی
به همین دلیل مقامات امارات متحده عربی، تصمیم ضربتی برای تغییر واحد محاسبه وزن عود از «تولا» به میلی‌متر اتخاذ کردند تا از این طریق فرایند صادرات عود به بازارهای جهانی راحت‌تر صورت گیرد. امارات متحده عربی، با حذف این محدودیت‌ها امیدوار است رقابت بیشتری در بازار جهانی عود داشته باشد و این کالای خوشبو و گران‌قیمت را با محدودیت‌های کمتری به سرتاسر دنیا صادر کند.
استانداردسازی جهانی عطرها و روغن‌های معطر خوشبو به فروشندگان و خریداران کمک می‌کند تا در معاملات شفافیت بیشتری داشته باشند و در حین خرید و فروش، نیازی به تغییر و تبدیل واحد وزن عود پیدا نکنند. دولت امارات برای راحت‌تر کردن این فرایند، وب‌سایتی را جهت تاجرین و کارگاه‌های ساخت عطر راه‌اندازی کرده تا در جریان آموزش‌های لازم برای محاسبه وزن عود قرار بگیرند. به این ترتیب می‌توان گفت انتظار می‌رود در مجموع این سازوکار جدید شرایط افزایش تجارت عود را در ابعاد جهانی در آینده فراهم کند.
عود در ۲۰۲۰
برای شما گفتیم که عود از قسمت‌های جنوب شرقی آسیا توسط تاجرین هندی روانه خاورمیانه شد و در طول سالها به فرهنگ مردمان خاورمیانه راه پیدا کرد. عود در طول سالها جای خود را در خاطره و پوست مردم پیدا کرد و این روزها کار به جایی رسیده‌است که علاقه‌مندان رایحه‌های خوشبو، هیچ رایحه دیگری را به بوی گرم و چوبی عود ترجیح نمی‌دهند.اکنون عود پای خود را از مرزهای خاورمیانه بیرون گذاشته و به رایحه‌ای محبوب و جهانی تبدیل شده است. گفته می‌شود تجارت عود در ابعاد جهانی سالانه چیزی حدود ۵ میلیارد پوند ارزش دارد و با توجه به محبوبیت عود، بعید به نظر می‌رسد این ماده خوشبو به راحتی جای خود را به دیگر رایحه‌های خوشبو شرقی بدهد.
