در مطلب قبلی در مورد تاریخچه پیدایش عطرها و استفاده از رایحههای خوشبو در زمانهای قدیم، صحبتهایی کردیم که میتوانیم ریشهیابی استفاده مردم از رایحهها و رفتن آنها به این سمتوسو را بفهمیم. درنهایت نیز به نتهای اصلی و تعریفی کوتاه از طبقه نتهای سهگانه رسیدیم که هر یک چه ویژگیهایی میتوانند داشته باشند؛ اما در این قسمت از دانستنیهای عطر و رایحهها، میخواهیم بیشتر در مورد ترکیبات و نحوه تولید این مواد خوشبو و دوستداشتنی، صحبتی داشته باشیم.
سایر ترکیبات بهکاررفته در عطرها
ترکیبات دیگری که در عطرها به کار میروند، شامل الکلها و اِسترهایی با وزن مولکولی بالا هستند. عموماً میتوان گفت که ۱۰ تا ۲۵ درصد از ترکیب کلی عطرها را اسانس یا همان مواد اولیه رایحهها، تشکیل داده و ۷۵ تا ۸۰ درصد دیگر را نیز الکل و یک ثابتکننده برای نگهداشتن این روغنهای اساسی، تشکیل میدهند. حتی گاهی اوقات نیز پیش میآید که عطرها، به مواد آرایشی نیز افزوده میشوند؛ زیرا با توجه به وجود الکل در آنها، میتوانند خاصیت ضد باکتریایی و ضدعفونی نیز برای پوست بدن داشته باشند.
اما تفاوت بین عطر، ادوپرفیوم، ادکلن و ادوتویلت در چیست؟
همانگونه که میزان سنجش یک فلز گرانبها همچون طلا را با عیار و از ۱۸ تا ۲۴ عیار میسنجند و ارزش آن را مشخص میکنند، معیار سنجش عطرها نیز ۴۰ درصد است. این بدان معناست که یک عطر مرغوب، با بالاترین کیفیت و البته باقیمت گران نسبت به رقیبان خود، از ۴۰ درصد مواد اولیه و اسانسهای طبیعی تشکیلشده و ۶۰ درصد مابقی نیز، الکل، آب و دیگر مواد افزودنی و مواد شیمیایی هستند. حال هرچه که این میزان ترکیب مواد افزودنی و اسانسها و روغنهای معطر اولیه، تغییر کند، طراحان به انواع مختلفی از رایحهها نیز میرسند.
این نکته نیز بدیهی است که هرچه میزان روغنهای طبیعی و اسانسهای اساسی استفادهشده در این رایحهها بیشتر باشد، میزان ماندگاری آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
انواع عطرها کدام ها هستند؟
الکل و آب میتوانند بهعنوان یک ماده حلَال برای عطر حل شونده عمل کرده و ازآنجاییکه بدن انسان از خود، گرما تولید میکند، پس باگذشت زمان، این الکل و مواد افزودنی تبخیر شده و خود عطر خوشبو بر روی پوست باقی میماند.
معیارهایی نیز برای سنجش بوی یک عطر مانند «تلخ»، «ترش» یا «شیرین» وجود دارد که میتوان بهعنوان مهمترین نقش یک عطر برای انتخاب، آنها را در نظر گرفت. البته استفاده از ادویهجات، آکورد توتون، انواع گلها، میوهها، چوبها و دیگر مواد اولیه، میتواند صفتهایی همچون «سرد» و «گرم» و یا دیگر ویژگیهایی همچون «سبک» و «سنگین» را نیز به وجود بیاورند؛ اما هر یک از آنها، مناسب کدام فصل و روز از سال هستند؟
عطرهای تند: برای مهمانی و مراسم و مجلسهای رسمی، مناسب هستند.
عطرهای سرد و تلخ یا سرد و ترش: این رایحهها نیز برای فصلهای گرمتر سال و مجلسهایی که دوستانهتر هستند، مناسباند.
عطرهای گرم و شیرین و تلخ: این رایحهها نیز برای دیگر فصلها یعنی فصلهای سرد و یا مناطق سردتر، مناسب هستند.
معرفی هر یک از رایحهها و درصد غلظت آنها
عصاره عطر یا همان پرفیوم: شامل بین ۱۵ تا ۴۰ درصد مواد اولیه معطر است که همانگونه که میتوان حدس زد، خالصترین، مرغوبترین، ماندگارترین و البته گرانترین نوع عطرهاست.
اسپریت دو پرفیوم: این نوع از رایحه که ممکن است تاکنون کمتر به گوشتان خورده باشد، دستهبندی بین پرفیوم و ادوپرفیوم است که از ۱۵ تا ۳۰ درصد مواد معطر خالص، تشکیلشده است.
ادوپرفیوم: ادوپرفیوم ها که امروزه بهعنوان یک طبقه محبوب و نامآشنا در بین مردم و برندها شناخته میشوند، با غلظتی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از مواد اولیه تشکیل میشوند که ماندگاری به نسبت قابل قبولی نیز دارند.
ادوتویلت: این نوع از رایحهها، در حدود ۵ تا ۱۵ درصد غلظت خالص داشته، دارای بوی ملایمی هستند و ماندگاری کمی دارند که باید چند بار در طول روز استفاده شود.
ادکلن: با غلظتی بین ۳ تا ۸ درصد از مواد اولیه معطر تشکیل میشوند که نسبت به دیگر انواع رایحهها، ماندگاری بسیار پایینی دارند.
نکاتی در مورد عطرها و ماندگاری رایحهها
- اشخاصی که پوست چرب دارند، معمولاً ماندگاری عطرها روی پوستشان بیشتر است. به این دلیل که پوست چرب، رطوبت طبیعی داشته و رطوبت نیز باعث نگهداری و ماندگاری بیشتر بوی رایحه میشود.
- اگر دوست دارید که بوی عطرتان، ماندگاری بالاتری داشته باشد، باید طبق توصیه متخصصین، عطر را به پشت گوشها و گردن خود بزنید و مقدار کمی از آن را نیز بر روی پوست بدن یا نقاط دارای ضربان مانند مچ دست، استفاده نمایید.
- شاید این سؤال برایتان پیشآمده باشد که چرا اصلاً طراحان از الکل برای طراحی رایحهها استفاده میکنند؟ زیرا الکل باعث میشود که بو روی پوست باقی نمانده و از پوست، متصاعد شود. درواقع میتوان گفت که بدون وجود الکل در یک رایحه، خود شما تنها کسی هستید که متوجه عطر زدنتان شده و کس دیگری متوجه نخواهد شد.
- اگر دوست دارید که عطر مورداستفاده شما دیرتر خرابشده و فاسد نشود، باید آن را در محلی بهدوراز رطوبت، پنجره و نور خورشید نگهداری کنید؛ زیرا نور خورشید میتواند اختلالاتی را در ترکیب کلی عطر به وجود آورده و باعث به هم ریختن هارمونی آن شود. بهترین جا برای نگهداری یک رایحه، درون جعبه خودش است.
- شاید تاکنون این سؤال را از خودتان پرسیده باشید که چرا بوی یک رایحه بهخصوص، در افراد مختلف با یکدیگر فرق دارد؟ دلیل آنهم میتواند رژیم غذایی متفاوت، ترکیب شیمیایی بدن و سن افراد باشد.
- بعضی از افراد بااینکه چندین سال است از عطرهای مختلفی استفاده میکنند اما ممکن است بهدرستی ندانند که عطر را باید در کجای بدنشان استفاده کنند. عطرها باید به نقاط دارای نبض مانند مچ دست، پشت گوش، پشت زانوی پا، پشت آرنج دست و زیر گلو زده شوند. در این نقاط، فاصله رگها از سطح پوست در حداقل خود قرار داشته که میتوانند مانند یک دستگاه پمپ کوچک عمل کرده و وظیفه پخش عطر را بهتر و سریعتر، صورت دهند. استفاده از غذاهای تند و ادویهای، داشتن پوست چرب یا خشک، مصرف غذاهای چرب و در کل، رژیم غذایی شما میتوانند تأثیر مستقیمی بر روی اثر این رایحهها داشته باشند.
- برخی از عطرها نیز نسبت به دیگر رایحهها، باقیمتهای بالاتری عرضه میشوند. دلیل این افزایش قیمت، میتواند غلظت مواد مورداستفاده و همچنین استفاده از مواد اولیه طبیعی باشد. برای مثال، برای ساختن ۴۵۲ گرم روغن گل محمدی، باید مقدار بیش از هزار کیلوگرم از گلبرگهای آن استفاده شود. حال همین موضوع در مورد اسانسهای رایحهها نیز درست است.