شاید تاکنون با تاریخ عطر و رایحههای خوشبو و نحوه ورود آنها به این دنیای عجیب و پررمزوراز آشنا شده باشید. قرنها پیش، این رایحهها بهعنوان یک ماده خوشبوکننده برای یک سری مراسمهای خاص و آیینهای مذهبی و دیگر رویدادهای بهخصوص، استفاده میشد. بهمرور این ماده معطر برای درمانهای زخمهای به وجود آمده روی پوست و تسکین یک سری دردها نیز به کار رفت.
اما زودتر از قرن هفدهم میلادی، استفاده از بوی خوش و عطر، در بین مردم رایج نشده بود و حتی دستکشهای معطر نیز در کشور فرانسه تولید شدند و در همان سالها، اولین صنف سازندگان عطر، به وجود آمد. استفاده از عطر نیز در کشور فرانسه، با سرعت بالاتری نسبت به دیگر نقاط جهان شیوع پیدا کرد و به همین خاطر است که هماکنون نیز این کشور اروپایی را بیشتر از دیگر کشورها، به این نام میشناسیم.
اما یک قرن پسازاین همهگیری گسترده رایحهها، در قرن هجدهم بود که ساخت بهاصطلاح، ادکلن ها، یک تحول بسیار نوین در این صنعت، به وجود آورد. ادکلن در آن زمان، ترکیبی از نتهای مرکباتی همچون نارنج و لیمو و گل رزماری بود که مردم نیز اقبال بسیار مناسبی به آن نشان دادند. البته استفاده از این رایحههای خوشبو، برای معطر کردن حمام، خوشطعم و بو کردن نوشیدنیها، خوشبوکننده دهان، قسمتی از مواد اولیه برای ساخت پمادها، شستشو دهنده و دیگر کاربردها نیز به کار میرفت.
درست در همین سده هجدهم بود که عطرها با این شکل و شمایل امروزی یعنی بهگونهای که یک مایع معطر درون یک ظرف شیشهای قرار بگیرد، رواج پیدا کردند. این استفاده از عطرها، همچنان متقاضیان و طرفداران بیشمار خاص خود را داشت که انقلاب فرانسه در قرن نوزدهم، باعث توجه کمتر مردم به رایحهها شد که امری طبیعی نیز است؛ اما پس از آرام شدن اوضاع و گذشتن از آن شرایط، دوباره این صنعت، قدرت گرفت و تمایل مردم برای استفاده از این کالای لوکس، بیشتر و بیشتر شد.
دستوپنجه نرم کردن با عطر، درواقع یک حرفه قدیمی است که نیاز به مهارتهای ویژه و تواناییهای به خصوصی دارد. رومیها و یونانیها، نوشیدنیهای خود را با گلهایی همچون بنفشه و گل رُز، معطر میکردند؛ اما جالب است بدانید که تقطیر مواد اولیه بهصورت صنعتی، در قرونوسطی بهوسیله دانشمندان مسلمان صورت گرفت. حال این وظیفه کاروانهای تجاری اروپایی و بهخصوص ونیزی بود که این رایحهها، ادویهجات و دیگر مواد اولیه این حوزه را به کشورهای اروپایی ارسال کنند.
همانگونه که ممکن است تاکنون میدانستید و در رایحههایی که از آنها استفاده کردهاید، دیدهاید، اسانس و مواد اولیه عطرها، بسیار فراوان بوده و هر یک در خانوادهای بهخصوص جای میگیرند؛ مثلاً، گل رُز، یاسمن، سوسن، شکوفههای مرکبات و میوهها، انواع و اقسام ادویهجات، آکورد چوبها مانند چوب سرو، چوب صندل که بسیار گرانقیمت بوده و از کشور هند میآید، دیگر نتهایی همچون مُشک حیوانی و عود و دیگر نتها، همگی میتوانند قسمتی از صدها آکورد متنوع در این صنعت باشند؛ اما ازآنجاکه تقاضا برای رایحههای خوشبو، هرروز در کشورهای جهان بیشتر شده و تمایل مردم به استفاده از آنها، افزایش پیدا میکند، به همین خاطر شرکتها و برندها نیز مجبور هستند به دلیل کمبود منابع اولیه محدود، به سمت روشهای صنعتی و آزمایشگاهی برای ساخت آکوردهای مدنظرشان پیش بروند.
مواد سازنده عطرها چه هستند؟
عطرها ترکیبی جذاب از روغنهای اساسی، مواد معطر، الکل و همچنین، ثابتکنندهها هستند. این روغنهای اساسی هستند که از طریق تقطیر گیاهان، گلها و مواد طبیعی حاصل میشوند. ثابتکنندهها نیز درواقع مانند یک چسب عمل میکنند که وظیفه نگهداری و متصل کردن نتهای گوناگون را بر عهده خوددارند. میزان الکلی که هر طراح میخواهد برای رایحه خود استفاده کند نیز بسته به نوع آن رایحه دارد؛ یعنی در رایحههایی همچون ادوتویلت، ادکلن، ادو پرفیوم و دیگر موارد، میزان استفاده از الکل، متفاوت است.
نتها
در مطلبهای پیشین در سایت مندلی، در مورد نتهای اصلی که هرم تشکیلدهنده رایحهها هستند، مطالب خوبی ارائهشده است که میتوانید آنها را مطالعه نمایید؛ اما باید بدانید که هر عطری، دستکم از سهطبقه متفاوت تشکیلشده است که میزان فرَار بودن و درصدهای مولکولیشان با یکدیگر متفاوت است.
نتهای گشایشی یا بالایی: اولین طبقه از این هرم سهگانه هستند که ماندگاری بسیار پایینی داشته اما محرزتر هستند.
نتهای میانی یا قلب نتها: نسبت به نتهای گشایشی، کمتر فرار هستند و بهصورت عمومی نیز از آکورد گلهای، تشکیلشدهاند.
نتهای پایه: این طبقه، آخرین طبقه از هرم نتهای اصلی است که بیشتری ن ماندگاری و کمترین میزان فراریت رادارند. طراحان معمولاً از یک ماده رزین، صمغ گیاهی یا پلیمر مومی برای این طبقه، استفاده میکنند.