خس‌خس در گروه علف‌های خوشبو قرار دارد و از آن دسته گیاهانی است که فایده‌های متفاوتی را در اختیار انسان قرار می‌دهد، یکی از جالب‌ترین این فایده‌ها، استفاده از رایحه خوش آن در صنعت عطرسازی است. رایحه خس‌خس به اندازه‌ای دل‌انگیز است که بوی خوش آن از عطرهای تراز اول به مشام میرسد. به همین دلیل محبوبیت خس‌خس باعث شد تا در ادامه با هم نگاهی به این رایحه دلنشین در صنعت عطرسازی بیاندازیم.
از خس‌خس بیشتر بدانید
این علف در شرایط مختلف آب و هوایی رشد می‌کند و در گرمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد به خوبی دوام می‌آورد. خس‌خس در برابر آتش مقاوم است و آفت نمی‌زند. در نتیجه برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست کاربرد دارد. خس‌خس به شیوه‌های مختلفی رشد می‌کند و رشد بسیار سریعی دارد و چندین سال دوام می‌آورد. به لحاظ جغرافیایی خس‌خس بیشتر در نقاط استوایی رشد می‌کند و گفته می‌شود که اولین بار در هندوستان یافت شد و پس از مدتی به نقاط دیگر دنیا مانند «پلی‌نزی» (Polynesia)، (مجموعه جزایری در اقیانوس آرام)، هائیتی، فیلیپین، آنگولا، برزیل، آرژانتین، جامائیکا و جزائر رئونیون (reunion island)، راه پیدا کرد. مردمان بومی جزیره جاوه در زبان محلی به این علف، «آکار وانگ» (Akar Wang)، می‌گویند که این عبارت به معنای ریشه خوشبو است. روغن معطر خس‌خس رایحهای بسیار دلنشین دارد و بوی خوش این گیاه خوشبو را نه تنها در عطرهای معمولی، بلکه در عطرهای تراز اول نیز شاهد هستیم.
همان‌گونه که اشاره کردیم، خس‌خس در کنار رایحه معطر، کاربرد چشمگیری در جلوگیری از تخریب محیط‌زیست دارد و از این گیاه در هندوستان برای جلوگیری از فرسایش خاک، مبارزه با علف‌های هرز و آفات گیاهی کمک گرفته می‌شود. خس‌خس خوراکی خوشمزه‌ای برای حیوانات است و برگهای این علف خوشبو به اندازه‌ای استقامت دارد که می‌توان با آن طناب بافت. در کنار این موارد خاصیت درمانی خس‌خس را نمی‌توان نادیده گرفت و کاربردهای مختلفی از این علف خوشبو را در طب سنتی هندوستان شاهد هستیم.
روغن معطر خس‌خس بوسیله بخاردادن ریشه این گیاه استخراج می‌شود و این روغن رنگی قهوه‌ای دارد و بوی آن میان رایحه زیتون و عنبر متفاوت است. خس‌خس رایحهای شیرین، سنگین و خاکی دارد و بوی خوش آن یادآور بوی زمین خیس و برگهای درختان جنگل است. روغن معطر خس‌خس با دو حالت مختلف با نام‌های «وتیورول» (Vetivrol) که رایحهای شیرین و چوبی دارد و از ماندگاری قابل‌قبولی برخوردار است و روغن معطر «وتیورون» (Vetiveron)، در بازار موجود است. «وتیرون» رایحهای تلخ و خاکی دارد و عطرسازان حرفه‌ای بسته به نوع عطری که قصد ساخت آن را دارند، از انواع رایحه‌های خس‌خس بهره می‌گیرند.
تجربه نشان داده است بزرگان صنعت عطرسازی از بوی خوش خس‌خس به عنوان رایحهای تبثیت‌کننده استفاده می‌کنند، چرا که بوی خس‌خس در عطر یا ادکلن به ثبات دیگر رایحه‌ها کمک می‌کند و ماندگاری عطر را روی پوست افزایش می‌دهد. از طرف دیگر خس‌خس در کنار رایحه‌های «شیفره» (Chypre)، «فوره» (fougere)، و ترکیبات مدرن «آلدئید» (Aldhyde) – چوبی استفاده می‌شود.
بوی خوش خس‌خس در کنار نت‌های شرقی و رایحه‌های گلسنگ، رز و چوبی کاربرد دارد و بزرگان عطرسازی بر این باور هستند که خس‌خس راحیه دلنشینی در کنار بوهای «یونین» (inones)، نعنا هندی، چوب‌سندل، اسطوخودوس، مریم‌گلی و «میموسا» (Mimosa)، ایجاد می‌کند.
رایحه خس‌خس شباهت زیادی به عطر برگهای لیمو، «سیترونلا» (citronella) و «پالماروزا» دارد، این شباهت به اندازه‌ای است که گاهی طرفداران حرفه‌ای عطر، بوی خس‌خس را با این رایحه‌ها اشتباه می‌گیرند. در نتیجه برای تمیزدادن رایحه خس‌خس از این رایحه‌ها به خاطر داشته باشید که این رایحه‌ها بویی تازه و مرکباتی دارند، در حالی که بوی خس‌خس، رایحهای سنگین، مردانه و خاکی است.
خس‌خس رایحهای خاص و منحصر به فرد دارد، به همین دلیل عطارهای حرفه‌ای به رغم اینکه افراد زیادی به این رایحه تمایل ندارند، در ساخت عطرها استفاده می‌کنند.
در میان عطرهای ترازاولی که رایحه خس‌خس از آنها به مشام میرسد می‌توان به عطرهای مردانه و زنانه «گرلن وِت» (Guerlain Vet)، «گری وت» (Gray Vet)، از برند تام فورد، «فردریک ماله وت» (Fredrric Malle)، «کرید وِت» (Creed Vet) و «شنل سیکومور» (Chanel Sycomore)، اشاره کرد.
همان‌گونه که وعده داده بودیم، تمام اطلاعاتی که از خس‌خس می‌دانستیم را با شما در میان گذاشتیم، در پایان پیشنهاد می‌‌کنیم اگر شما هم از طرفداران این رایحه خوشبو هستید و اطلاعات سودمندی را از خس‌خس می‌دانید که به آنها اشاره نکردیم، این اطلاعات جالب را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
