امکان ندارد طرفدار عطرهای خوشبو باشید و نام روغن های معطر به گوش شما نخورده باشد. این روغن‌ها عموما از گیاهان استخراج می‌شوند و در رایحه‌درمانی برای بهبود سلامت جسم و ذهن کاربرد دارند. از آنجایی که مدتی است روغن‌های معطر طرفداران بیشتری پیدا کرده، در ادامه خالی از لطف نیست تا نگاهی به روغن‌های معطر و کاربرد آنها داشته باشیم.
منظور از روغن های معطر چیست
همان‌گونه که اشاره کردیم روغن‌های معطر از عصاره گیاهان استخراج می‌شوند و در این روغن‌ها شاهد حضور رایحه و طعم گیاهی هستیم که روغن از آن استخراج شده است. به عبارت ساده می‌توان روغن معطر را عصاره درمانی گیاهان دانست.
این روغن‌ها بوسیله فرایند تقطیر با بخار یا آب استخراج می‌شود و گاهی اوقات نیز روش‌های مکانیکی مانند فشار سرد را برای استخراج روغن‌های معطر شاهد هستیم. پس از استخراج روغن معطر، این روغن، با روغن‌های حامل مخلوط و قابل استفاده می‌شود. روش ساخت روغن معطر، اهمیت زیادی دارد و استخراج این روغن‌ها با روش‌های شیمیایی، روغن معطر خالصی را ایجاد نمی‌کند.
کاربردهای روغن‌های معطر
رایج‌ترین کاربرد روغن‌های معطر، استفاده از این روغن‌ها در رایحه‌درمانی (AromaTherapy)، است.استشمام رایحه روغن‌های معطر، قسمت‌هایی از «سامانه عصبی احساسی» (Limbic System)، بدن را تحریک می‌کند. این سامانه قسمتی از مغز است که نقش مهمی در احساسات، رفتار، بویایی و حافظه بلندمدت دارد. تاثیرگذاری روغن‌های معطر بر حافظه بلندمدت باعث می شود با استشمام بعضی از رایحه‌ها، به یاد خاطره‌های خاصی در گذشته بیافتیم. از طرف دیگر سامانه عصبی احساسی، نقش مهمی در کنترل بعضی از رفتارهای فیزیولوژی غیر خودآگاه مانند نفس کشیدن، ضربان قلب و فشار خون دارد. به همین دلیل بعضی‌ها معتقد هستند روغن‌های معطر، باعث ایجاد تاثیرات فیزیکی در بعضی از قسمت‌های بدن می‌شوند.
روغن های معطر محبوب و پرکاربرد
جالب است بدانید بیشتر از ۹۰ رایحه معطر وجود دارد که هرکدام از آنها بو و خاصیت خاصی دارند و استفاده از آنها فایده‌های مختلفی به بدن می‌رساند. در ادامه به ۱۰ روغن معطر معروف و پرکاربرد اشاره می‌کنیم:
- نعنا فلفلی: برای افزایش انرژی و کمک به هضم غذا کاربرد دارد؛
- اسطوخودوس: برای کاهش استرس و نگرانی استفاده می‌شود؛
- چوب‌صندل: این روغن معطر التیام اعصاب و افزایش تمرکز را به دنبال دارد؛
- ترنج: کاهش استرس و بهبود عارضههای پوستی مانند اگزما؛
- رز: برای بهبود روحیه و کاهش نگرانی استفاده می‌شود؛
- بابونه: بهبود روحیه و التیام و آرامش ذهن؛
- یلانگ‌یلانگ: کاربرد در درمان سردرد، حال‌تهوع و عارضههای پوستی؛
- درخت‌چای: بهبود عفونت و تقویت دستگاه ایمنی بدن؛
- یاسمن: درمان افسردگی، التیام فرایند زایمان و افزایش میل به جنس مخالف؛
- لیمو: بهبود عملکرد دستگاه گوارش، افزایش روحیه و درمان سردرد.
فواید و خاصیتهای روغن های معطر
به رغم استفاده زیادِ روغن‌های معطر در رایحه‌درمانی، اطلاعات زیادی درخصوص عملکرد این روغن‌ها در درمان عارضههای مختلف وجود ندارد. اما از آنجایی که نمی‌توان خاصیتهای روغن‌های معطر را نادیده گرفت، در ادامه به فایده‌های معروف روغن‌های معطر در درمان عارضههای جسمی و روحی اشاره می‌کنیم.
درمان استرس و اضطراب
بر اساس گزارش‌های سازمان‌های معتبر روان‌پزشکی، چیزی حدود ۴۳ درصد از افراد دچار استرس و اضطراب هستند و این افراد از انواع روغن‌های معطر برای درمان استرس کمک می‌گیرند. تحقیقات پزشکی نیز اثربخشی روغن‌های معطر برای کاهش استرس را اثبات کرده و در بسیاری از این تحقیقات مشخص شده که بعضی از روغن‌های گیاهی در کنار روش‌های سنتی اثربخشی چشمگیری در درمان استرس دارند. از طرف دیگر استفاده از روغن‌های معطر در ماساژ نیز به کاهش استرس کمک می‌کند.
درمان سردرد و میگرن
در دهه ۹۰ میلادی، تحقیقاتی برای اثربخشی روغن‌های گیاهی در درمان سردرد و میگرن انجام شد و در این تحقیقات مشخص گردید مالیدن مخلوط نعنا فلفلی و اتانول روی پیشانی بیماران مبتلا به سردرد و میگرن، درد این افراد را کاهش می‌دهد. مدتی پیش نیز تحقیقاتی انجام شد و بر اساس این تحقیقات مشخص گردید مالیدن نعنا فلفلی و روغن اسطوخوددوس روی پوست، کاهش سردرد را به دنبال دارد. از طرف دیگر متخصصان رایحه‌درمانی، مالیدن ترکیب روغن معطر بابونه و کنجد را روی شقیقه‌ها برای درمان سردرد و میگرن پیشنهاد می‌کنند. جالب است بدانید این روش، درمانی سنتی درمیان ایرانی‌ها برای التیام سردرد به حساب می‌آید.
درمان بی‌خوابی
تحقیقات ثابت کرده که استشمام روغن معطر اسطوخوددوس اثربخشی چشمگیری در خواب عمیق دارد. در یک تحقیق دیگر که بر روی ۱۵ نفر انجام شده بود، مشخص گردید بیشتر این افراد پس از استشمام بوی اسطوخوددوس، خواب راحت‌تری را تجربه کرده‌اند.
کاهش التهاب
گفته می‌شود که روغن‌های معطر در کاهش التهاب کاربرد دارد و بعضی از آزمایش‌ها نیز خاصیت ضدالتهابی روغن‌های معطر را تایید کرده‌اند. در این زمینه می‌توان به آزمایشی که روی موش‌ها انجام شد، اشاره کرد. در این آزمایش مشخص گردید خوردن روغن معطر آویشن در کاهش آثار التهاب «کولیت» (Colitis)، کاربرد دارد. این آزمایش با روغن‌های معطر زیره و رزماری نیز تکرار شد و نتیجه‌ای یکسان داشت.
خاصیت آنتی‌بیوتیک و ضد باکتری
این روزها جوامع پزشکی به مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها روی خوش نشان نمی‌دهند. به همین دلیل تحقیقات بیشتری برای اثبات خاصیت آنتی‌بیوتیک و ضد باکتری روغن‌های معطر انجام شده است. در بعضی از این تحقیقات، خاصیت آنتی‌بیوتیک روغن‌های معطری مانند نعنا فلفلی و روغن درخت چای به اثبات رسیده است.در مجموع می‌توان گفت از آنجایی که رایحه‌درمانی طرفداران بیشتری پیدا کرده و روز‌به‌روز با فایده‌های بیشتری از روغن‌های معطر آشنا می‌شویم، انتظار داریم در آینده شاهد افزایش محبوبیت روغن‌های معطر باشیم. در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم به رایحه‌درمانی علاقه دارید و فایده‌های خاصی از روغن‌های معطر را می‌دانید، این اطلاعات سودمند را در قسمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها به اشتراک بگذارید.
